İstanbul İl Hakem Kurulu’nda skandal

Bu sezonun başında TFF’ye bağlı Merkez Hakem Kurulu tarafından göreve atanan İstanbul İl Hakem Kurulu’nun maç atamalarında akıl almaz skandallara imza attığı ortaya çıktı. Hakem yetersizliği nedeniyle İstanbul’daki amatör maçlara atayacak yeterli sayıda Hakem bulmakta zorlanan Kurul’un vizesiz bazı Hakemlere maç yönettirdiği iddia ediliyor.

Vizesiz Hakem demek, lisansı olmayan bir futbolcuyu resmi maçta oynatmak gibidir. Lisansı olmayan futbolcu resmi maçta forma giyerse forma giydiği takım hükmen mağlup olur, ceza alır. Oyuncuyu oynatan yönetici de hak mahrumiyeti alır. Peki, bunu yapan İl Hakem Kurulu olursa aynı cezalar geçerli olur mu?

Skandal olay bir maçta oyundan atılan oyuncunun Kulübünün itirazı üzerine tesadüfen ortaya çıktı. Kulüp bültendeki Hakemi farklı söyledi, TFF ise raporu başka bir Hakemin yazdığını bildirdi. Bunun üzerine yapılan usulsüz atamalar ortaya serilmeye başladı.

İstanbul İl Hakem Kurulu’nun vizesi olmayan Hakemlere yönettirdiği maçların iptal edilmesi gerekir. Bu konuda TFF’ye büyük görev düşüyor. Ben basit bir araştırma ile bazı maçları tespit ettim, listesi aşağıda… TFF detaylı bir araştırma yaparsa ortaya başka maçlar da çıkabilir.

İşte iptal edilmesi gereken maçlar
Telsiz-Selvispor (U15)
Halkalı Çamlıkaltı-Harmantepe (U15)
Çatalcaspor-Avcılar Gençlik (U17)
İstanbul Beylikdüzü-Arnavutköy Belediyespor (U15)
Bahçelievler Çınar-Başakşehir (U15)
Şirinevler-Zeytinburnu Yıldız (U17)
Öz Alibeyköyspor-Ayazağaspor (U17)
Kestanelikspor-Merkez Kayaşehirspor (U15)
Öz Yarımburgaz-Nilüfer Gökay İÖO (U15)
Yenibosnaspor-Akşemsettin (U15)

Çok sayıda Hakem koşularda başarısız oldu
İstanbul İl Hakem Kurulu’nda yaşananları basit anlaşılacak şekilde anlatabilmek için yaklaşık altı ay öncesine gitmek gerekir. İl Hakemi olarak amatör futbol müsabakalarını yöneten hakemlerin her sezon sonu yaptırması gereken vize işlemleri kapsamında geçtiğimiz Mayıs ayında dönemin Bölgesel Hakem Kurulu Üyesi, şimdinin İl Hakem Kurulu Başkanı Yaşar Filiz gözetiminde gerçekleştirilen atletik testlerde çok sayıda hakem başarısız oldu ve vize yaptıramadı. İstanbul’daki İl Hakemi kadrosunun yarıdan fazlasına yakın bir sayıda Hakemin talimat gereği bir sonraki vize dönemine (Mayıs 2019) kadar kesinlikle maç alamadan bekleyecek olması, Temmuz ayında göreve gelen İl Hakem Kurulunun elini kolunu bağladı.

AFYS hataların farkına vardı
İstanbul’da Eylül ayında başlayan maçları yönetecek hakem bulmakta güçlük çeken Kurul belki hatayla belki de bilerek ilginç bir yönteme başvuruyor. Kurul’un TFF İstanbul İl Temsilciliği aracılığıyla hazırlattığı sistem üzerinden açıkladığı haftalık müsabaka bültenlerinin ilk ve son hallerindeki farklılıkların yanı sıra her ayın başında bir önceki ayda atanan maçlara dair İl Hakem Kurulları tarafından TFF Hakem İşleri’ne gönderilen ve hakemlerin yönettikleri müsabakaları ibraz ederek ücretlerini sağlıklı biçimde alabilmelerini sağlayan Amatör Futbol Yönetim Sistemi’ndeki karışıklıklar da İstanbul İHK’deki hataları ele veriyor.

Vizesi olmayan Hakem maç yönetemez
İHK tarafından genellikle Çarşamba günleri ilan edilen ve o hafta sonu oynanacak maçları yönetecek hakemlerin duyurulduğu müsabaka bülteninin ilk hallerinde çok sayıda vizesiz hakeme maç verildiği ortaya çıktı. Merkez Hakem Kurulu Talimatı’nın “Vizeler” başlıklı 29. maddesi ‘a’ bendinde belirtilen “TFF tarafından düzenlenen ve onay verilen tüm müsabakalarda, yalnızca vizesini yaptırmış veya yeniletmiş hakem, gözlemci ve mentörler görev yapabilir. İlgili sezon için vizesini yaptırmayan kişiler o yıl içinde görev yapamazlar.” ifadesine tamamen aykırı hareket eden İstanbul İHK, Mayıs ayındaki atletik testlerde başarısız olan ve vizesini yenileyemeyen hakemleri maçlara göndererek skandalları başlattı. Ardından ulaştığım bilgiler olayın çok daha farklı boyutlara taşındığını gösterdi. Vizesiz hakemlere maç yönettirmenin büyük bir suç olduğunu bilen İHK, bültende değişiklikler yaparak vizesiz hakemlerin görev aldığı müsabakalara farklı isimler yazdı ve vizeli hakemler atanmış gibi gösterdi. Ancak yine kurulun internet sitesi aracılığıyla girilen maç raporlarında yer alan isimler, kendilerini ele vermelerine yol açtı. Buna göre bültende yer alan isimler farklı olsa da çok sayıda müsabakanın raporunu maçlara ilk atanan vizesiz hakemler gönderirken müsabakaları onların yönettiği de böylelikle ortaya çıktı.

TFF’ye bildirilen isimler başka
İstanbul İl Hakem Kurulu asıl büyük suçu ise hakemlerin Eylül ayında çıktıkları müsabakaların ücretlerini alabilmeleri için TFF’ye gönderdiği AFYS formlarında işledi. Maçı vizesiz hakemlere yönettiren, müsabaka bülteninde vizeli hakem yönetmiş gibi gösteren İHK, TFF’ye ise söz konusu maçlar için başka isimler bildirdi. Kurula yakın bir hakemi kurban olarak seçen İHK, vizesiz hakemlere yönettirdiği maçların parasını o isme yatırtmak amacıyla kendisinden habersizce AFYS formuna onun adını yazdı. Söz konusu hakemin maç ücretleri hesabına yattığında fark ettiği yanlışlığı kurula bildirmesi üzerine ise kendisine gönderilen hesap numarasıyla fazla ücretin, maçları yöneten vizesiz hakemlere ulaşması sağlandı. Yani kısacası amatör bir maça talimatlara aykırı şekilde vizesiz X hakemini atayan İHK, sonrasında değiştirilen bültende Y hakemi yönetmiş gibi gösterdi. Ancak maç raporunu yine X hakemi yazdı. Ay sonunda TFF’ye gönderilen formda ise illegal bir biçimde aynı maçı Z hakemi yönetmiş gibi gösteren İHK, Z hakemine yatan fazla paranın X hakemine ulaşmasını da bir şekilde sağladı.

Hakem parayı geri aktardı
İl Hakem Kurulu’nun kurduğu bu düzenle ilgili mantık dışı detaylara da ulaştım. Vizesiz hakemlerin yönettiği maçları vizeli hakemler yönetmiş gibi göstermek için çabalayan kurul, söz konusu müsabakaları aynı gün aynı saatte farklı sahalarda maçı olan hakemlere yazdı. Örneğin 22 Eylül tarihi için açıklanan bültende vizeli bir hakeme yalnızca saat 12’de Kağıthane’de bir maç atayan İHK, daha sonra bülteni değiştirerek vizesiz hakemler tarafından yönetilen ve Kağıthane’de maçı olan söz konusu hakemin kesinlikle yetişemeyeceği 11 ve 13’te Küçükçekmece’deki, 16’da ise Çatalca’daki maçları da o vizeli hakeme yazdı ve her şey normalmiş gibi göstermeye çalıştı. Ancak aynı günün bülteninde üç farklı sahada dört maçı olan hakem, her şeyden habersiz biçimde ay sonunda fazla yatan maç paralarını fark ettiğinde kurulun yönlendirmesiyle vizesiz hakemlere yönettikleri müsabakaların paralarını aktarmak zorunda kaldı.

Hakem nerede maç yönetti?
Bir başka örnekte ise 22 Eylül saat 19’da Manisa’da 2.Lig maçı yöneten ve Anadolu Yakası’nda (Beylerbeyi) ikamet eden bir B Klasman Yardımcı Hakemine 23 Eylül Pazar günü saat 12’de İstanbul’un en uzak deplasmanlarından, Avrupa Yakası hakemlerinin dahi ulaşmakta zorlandığı Çatalca İzzettin Stadında U15 kategorisi maçı yazıldı. Yine bültenin ilk halinde ise söz konusu karşılaşmayı vizesi olmayan bir il hakeminin yönettiği, maç raporunun da bu hakem tarafından gönderildiği ortaya çıktı. Ancak bu Hakem o gün Çatalca İzzettin Stadı yerine, Feriköy Stadında Feriköy-Irmak SAL maçını Yardımcı Hakem olarak yönetti. Bu Hakemin arkadaşlarına “Çatalca İzzettin Stadındaki maçtan haberim bile yok” dediğini öğrendim.

Sınavdan kalan Gözlemci nasıl maç alıyor?
İstanbul İl Hakem Kurulu’nun maç atamalarındaki bu skandallarının gün yüzüne çıkması üzerine yaptığım araştırmalarda başka bilgilere de ulaştım. Kurulu’un hakemler gibi her sezonun sonunda vize yenilemek zorunda olan gözlemcilerle ilgili bir olayı hatası daha gün yüzüne çıktı. Vize yenileme döneminde gözlemcilere uygulanan yazılı kural sınavından geçer not olan 60’ın altında, 54 puan alarak vize yenileme hakkını kaybeden ancak Merkez Hakem Kurulu tarafından İHK üyeliğine atanan Gözlemci M.U. için ilgili inisiyatif kullanılmış. Buna göre sezon ortasında vize çıkartılan bu isme bir de amatör müsabakada görev verildi. Dışarıdan İl Hakem Kurulu Üyesi olabilme hakkına sahip bu gözlemcinin tıpkı vize yenileyemeyen diğer gözlemciler gibi maç alabilmek için yeniden sınava girmesi ve 60’ın üzerinde not alması gerekirdi.

İstanbul ASKF olaya el atacak mı?
Şimdi top TFF’de, bu olayda Federasyon’un tavrını merak ediyorum. Acaba bu olayı görmezden mi gelecekler yoksa üzerine mi gidecekler? Kulüplerin Derneği olan ve Kulüplerin hakkını aramak ilk vazifesi olan İstanbul ASKF’nin tavrını da merak ediyorum. Acaba yazdıklarımızdan yola çıkarak bu olayın üzerine gidecekler mi? Araştıracaklar mı yoksa görmezden mi gelecekler? Vizesiz Hakem skandalında Hakem Derneğinin sistemi de patladı. Bu sistemin yapılmasında ASKF’nin de katkısı var. ASFK bu sistem için kimine göre 20 bin TL, kimine göre ise daha fazla para ayırdı. Vizesi Hakem konusunun işin içinde olan Hakemler tarafından (kendilerini kurtarmak adına) Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) bildirildiğini duydum. CİMER bu konuyu araştırırsa ortaya adli suç unsuru dosyalar çıkabilir.

Ali Kemal Demir